Caplutta da s. Onna Trun

Gia el temps mediaval tardiv dev’ei cheu in sanctuari. Igl ei denton strusch aschia che quel seigi vegnius baghegiaus en connex cun igl engirament dalla Ligia Grischa da 1424 che ha giu liug dado il baghetg.

Las capluttas d’avon 1704

In document da consecraziun digl onn 1500 relata ch’in sanctuari seigi vegnius consecraus en honur dalla purschala Maria, da sia mumma Onna e dils sogns Andriu, Clau, Wolfgang e Helena. Erwin Poeschel suppona ch’ei hagi dau gia avon ina caplutta en quei liug, pia avon igl engirament dalla ligia (1424). Las sontgas Onna e Helena, ch’ein omisduas patrunas dils miniers, seigien plitost enzennas per in sanctuari en connex cullas minas da Trun (Punteglias e Nadels). Tonaton ei la caplutta daventada ensemen cugl ischi ina sort simbol dalla Ligia Grischa. Igl onn 1515 vegn la caplutta consecrada ina secunda gada (Maria e s. Onna). A caschun dalla consecraziun dils 1704 figurescha denton s. Onna sco emprema patruna-caplutta.

La caplutta hodierna
Igl extern

Tgi che entra ella caplutta situada gest sper la via principala ed orientada encunter mesanotg passa sut in pierti che fageva oriundamein buca part dil baghetg: siu tetg zuppenta in ton dils treis artgs tschocs (Blendbogen). Quels artgs structureschan la miraglia entuorn il baghetg; el chor ein els mo malegiai si. Ils frescos el pierti, creai per la fiasta centenara da 1924, representan igl engirament dalla Ligia Grischa igl onn 1424 (seniester) e la davosa renovaziun da quel anno 1778 (dretg). Sur la porta-caplutta sesanfla ina statuetta barocca da s. Onna cun igl affon Jesus sin bratsch e Nossadunna dasperas (secunda mesadad dil 17avel tschentaner). In soli tetg va sur nav e chor e porta encunter munt in pign clutger.

Igl intern

Igl altar principal ei fatgs orda gep ella tecnica „stucco lustro“ (stuc/gep tarlischont) ed ha la fuorma d’ina edicula che vul dir ‘tempelet, casetta’. El consista ord duas petgas cun ina trav ed in gebel suravi. Il maletg digl altar principal representa s. Onna cun igl affon Maria ed ina purschala. Davostier in aunghel ch’annunzia a s. Giuachin la naschientscha da sia feglia Maria; suravi (el medagliun dil gebel) ils sogns Placi e Sigisbert.

Igl altar lateral seniester (vart digl evangeli) cuntegn in maletg da s. Andriu e s. Mattiu. Quel da maun dretg (vart dall’epistla) representa ils sogns Gion Battesta e Sontgaclau (1717). Els consistan in sco l’auter ord in grond maletg enramaus surabundontamein cun feglia d’acantus. Lezza ei entagliada a moda virtuosa e porta sco cruna da mintga vart dus aunghelets ed in medagliun (monogram da Jesus e Maria). Ils maletgs dils altars laterals ein l’ovra dil pictur Jakob Soliva. Grazia alla splendur dils maletgs ed alla vivacitad e rihezia surprendenta dils tschupials d’acantus fan ils altars laterals gronda concurrenza agl altar principal en sia pareta empau gigina e freida.

Vid ils mirs ed arviuls egl intern dalla caplutta anflan ins maletgs ed ornaments cun fermas colurs e bia motivs florals cun in’atmosfera leva e legreivla. (entuorn igl onn 1700). Remarcabla ei la cumbinaziun gagliarda dil crucifix da lenn (circa 1500-1515) en sia strentgadad gotica culla levezia barocca dils dus aunghels da gep (1704) che tegnan la crusch senza stenta, quasi sco da far termagls. Il cuntrast denter il crucifigau en peinas ed ils aunghels barocs che paran strusch da far stem da siu pitir fa smarvigliar.

Patrocini: s. Onna (26 da fenadur)
Construcziun: 1702-1704
Consecraziun: 13 da fenadur 1704
Davosa renovaziun: 1992

La caplutta ei aviarta duront il di.